Uwagi Stowarzyszenia Mediatorów Rodzinnych do projektu ustawy o mediatorach sądowych, akredytowanych ośrodkach mediacyjnych i Krajowym Rejestrze Mediatorów (UD237)
Na początku wyrażamy podziękowanie za skierowanie do naszej organizacji przedmiotowego projektu ustawy celem konsultacji. Uważamy, że uchwalenie racjonalnych przepisów w tym zakresie może korzystnie wpłynąć na sytuację stron mediacji, mediatorów i mediatorek w Polsce oraz samej instytucji mediacji. W szczególności może przyczynić się do bezpieczeństwa stron mediacji i ich zaufania do tej instytucji oraz osób wykonujących profesjonalnie ten zawód. Wysoka jakość usług i profesjonalizm mediatorek i mediatorów zdaje się być oczekiwaniem Pana Ministra, co usłyszeliśmy w wywiadzie udzielonym w Radiu ZET w dniu 01/08/2025 r.
Stowarzyszenie Mediatorów Rodzinnych, od momentu jego powstania w 2004 roku, przykłada szczególną uwagę do właściwego rozumienia mediacji, dbałości o standardy szkolenia, standardy wykonywania zawodu i kwestie etyczne.
Nie jest to pierwszy raz, kiedy zabieramy głos w przedmiotowej sprawie. Poprzednie nasze stanowisko składaliśmy w dniu 10/05/2023 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej oraz niektórych innych ustaw (projekt z dnia 26 kwietnia 2023 r.) gdzie znajdowały się przepisy dotyczące Krajowego Rejestru Mediatorów.
Dziś przedmiotowy projekt ma inny kształt i poniższe nasze uwagi, wypracowane w modelu partycypacyjnym z członkiniami i członkami naszej organizacji, praktykującymi w różnych ośrodkach i częściach Polski, wymagały aktualizacji.
Zapraszamy do uważnej lektury i wyrażamy gotowość do włączenia się w dalsze prace, na kolejnych etapach procesu legislacyjnego, np.: w formule konferencji uzgodnieniowej.
Uwagi ogólne
Nasze rozumienie mediacji jest nieco szersze i odmienne, niż zaproponowane w projekcie przepisów i ich uzasadnieniu. Nie stawiamy prawa w centrum myślenia o mediacji, bo wówczas naznacza to mediację jurydycznym charakterem i de facto może jej szkodzić redukując ją do prawnej instytucji. W naszym podejściu, zgodnie z definicją konfliktu M. Deutscha głównym punktem odniesienia w kreowaniu rozwiązań są: potrzeby, wartości i zasoby stron. Prawo jest jednym z kilku kryteriów ewaluacji rozwiązań pod kątem wdrożenia ich w życie, ponieważ porozumienie/ugoda mediacyjna, składana do sądu celem jej zatwierdzenia, musi spełniać opisane w kodeksie postępowania cywilnego warunki. Rozumiemy zatem mediację szerzej niż negocjacje stron i wzajemne ustępstwa zgodnie z duchem i literą art. 917 kodeksu cywilnego, a z pewnością szerzej niż jako negocjowanie stanowisk (przed)procesowych. W szczególności w kontekście konfliktów rodzinnych, siłą mediacji jest wrażliwość na równowagę stron i dbałość, by możliwe było kontynuowanie relacji rodzinnych ze względu na małoletnie dzieci. To wymaga uważności i szerszego zrozumienia niż jedynie negocjowanie i ustępowanie.
Na podstawie naszego 20-letniego doświadczenia, postrzegamy zawód mediatorki/mediatora jako interdyscyplinarny i wymagający nieustannego rozwoju. W tym kontekście nasze niezrozumienie, a także sprzeciw, budzi sformułowanie użyte w OSR, że “…szkolenia specjalistyczne służyć będą uzupełnieniu przez mediatorów wiedzy prawniczej”.
Naszym zdaniem osoba wykonująca zawód mediatora, wpisana do rejestru, powinna w zakresie edukacji i praktyki spełniać następujące warunki:
- w zakresie szkolenia
- ukończyć szkolenie bazowe i szkolenia specjalistyczne, łącznie minimum 120 h, jeśli kształciła się w takim modelu,
- lub ukończyć stacjonarne lub hybrydowe studia podyplomowe z zakresu mediacji min. 120h, zakończone egzaminem,
- lub ukończyć jednolite szkolenie np.: min. 120 godzinne, które łączyłoby w sobie podstawy mediacji oraz elementy danej specjalizacji
- w zakresie praktyki
- posiadać ukończony staż mediacyjny lub praktykę w komediacji z innym doświadczonym mediatorem/mediatorką,
- w zakresie weryfikacji jej kompetencji
- posiadać rekomendację opiekuna stażu (przynajmniej 4 mediacje wspólne), superwizora (który towarzyszył jej przy przynajmniej 4 sprawach), ośrodka mediacyjnego (po złożeniu 4 opisów przypadków w tym 2 zakończonych porozumieniami/ugodami),
- posiadać możliwość odniesienia do skarg na nienależyte wykonywanie obowiązków składanych do prezesa sądu okręgowego przed wydaniem przez niego decyzji o wykreśleniu
- w zakresie rozwoju ustawicznego
- być zobowiązana do ustawicznego podnoszenia swoich kompetencji przez udział w ustalonej liczbie godzin w konferencjach, warsztatach, szkoleniach, superwizjach, interwizjach grupowych, itp. dokumentowanych co 2 lata prezesowi sądu okręgowego pod rygorem wykreślenia z rejestru w razie braku podnoszenia swoich kwalifikacji.
Uważamy, że położenie nacisku na doświadczenia praktyczne zdobyte po wcześniej ukończonych studiach czy szkoleniach oraz na ustawiczny rozwój będą gwarantowały większy profesjonalizm mediatorów niż jednorazowy egzamin i brak konieczności dalszego rozwijania swoich kompetencji. Proponujemy zastąpienie jednorazowego egzaminu wpisem na czas określony. Pierwszy okres ważności wpisu to dwa lata: po tym okresie osoba wpisana na listę powinna otrzymać rekomendację od: opiekuna stażu (przynajmniej 4 mediacje wspólne), superwizora (który towarzyszył jej przy przynajmniej 4 sprawach) ośrodka akredytowanego po złożeniu 4 opisów przypadków w tym 2 zakończonych porozumieniami/ugodami.
Kolejny okres wpisu byłby na kolejne dwa lata. Po tym okresie osoba ubiegająca się
o przedłużenie wpisu musiałaby przedstawić zaświadczenia o odbytych minimum 25 godzin superwizji grupowych lub min. 10 godzin superwizji indywidualnych oraz udziale w przynajmniej trzech szkoleniach/seminariach specjalizacyjnych w wymiarze łącznym min. 40 godzin.
Nabywanie doświadczenia praktycznego może być trudne dla osób początkujących w tym zawodzie. Kończąc szkolenia lub studia absolwenci nie mają gwarancji, ani nawet możliwości, odbycia stażu praktycznego. Proponujemy, aby doświadczeni mediatorzy i mediatorki wpisani już do rejestru byli w jakiś sposób odpowiedzialni za wdrażanie swoich mniej doświadczonych kolegów
i koleżanek. Mogłaby to być prosta korelacja – jeśli przyjmujesz osoby na staż wówczas sędziowie przesyłają ci więcej mediacji. Fakt bycia “patronem stażu” mógłby być nawet odnotowany
w rejestrze. Mogłaby to być całkowicie dobrowolna deklaracja. W tym zakresie, instytucje kształcące mediatorów i mediatorki, mogłyby mieć umowy o partnerstwie, które są gotowe przyjąć ich absolwentów na staż. Wówczas osoba decydująca się na kształcenie w danej instytucji mogłaby podejmować tę decyzję otrzymują kompleksową usługę – szkolenia oraz doświadczenia praktycznego.
Patrzymy na zaproponowane przepisy przez pryzmat osoby uwikłanej w konflikt i szukającej profesjonalnego wsparcia w jego rozwiązaniu. Chcielibyśmy, aby przyjęły one taki kształt, że strona (lub też sędzia, prokurator, policja) znajdująca w internetowym narzędziu osobę, z której pomocy chce skorzystać, miała pewność, że jest to ktoś fachowo przeszkolony, z doświadczeniem praktycznym, a przede wszystkim nieustannie rozwijający swoje kompetencje i poszerzający wiedzę. Stąd też Krajowy Rejestr Mediatorów powinien oferować możliwość umieszczenia w nim szerszych informacji o mediatorkach i mediatorach niż planowane w tym momencie (o czym poniżej przy poszczególnych przepisach).
Mamy jeszcze kilka uwag natury ogólnej. Pierwsza jest taka, że projektowane przepisy są skrojone pod instytucję mediacji ze skierowania sądu (“mediatorzy sądowi”), a całkowicie pomijają kwalifikacje mediatorów jako takich. Niniejsza ustawa nie ma więc szansy być namiastką regulacji przepisów “o zawodzie mediatora/ki”, gdzie byłby to faktycznie Krajowy Rejestr Mediatorów. Jeśli taki kształt, jak zaproponowany obecnie, miałby pozostać, to poddajemy pod rozwagę, aby krajowy rejestr nazywał się Krajowy Rejestr Mediatorów Sądowych. Wówczas strony mediacji będą miały jasność, że nie jest to katalog wszystkich mediatorów, ale tylko tych, którzy chcą mieć przymiotnik “sądowy” i pracują na zlecenie sądów, prokuratur, policji.
Druga nasza uwaga dotyczy terminu “akredytowany ośrodek mediacyjny”. Projektowane przepisy nie zmierzają do wystandaryzowania ośrodków mediacyjnych (np.: warunki lokalowe, kwalifikacje kadry, procedury skargowe, aspekty administracyjno-regulaminowe, itp.), a jedynie do wprowadzenia obowiązku uzyskiwania akredytacji przez instytucje szkolące z zakresu mediacji. To według nas dwa odmienne rodzaje podmiotów – stąd postulujemy zmianę w uzasadnieniu, OSR oraz projekcie przepisów terminu “akredytowany ośrodek mediacyjny” na “akredytowana instytucja szkoleniowa”. Na marginesie warto dodać, że pożądane byłoby uregulować jakie warunki organizacyjno-administracyjne powinien spełnić mediator, aby gwarantować stronom poczucie bezpieczeństwa i komfortu w ramach prowadzonego postępowania mediacyjnego, w rozmowach na trudne tematy. Takie warunki można by również zakreślić dla ośrodków mediacyjnych, ale nie jest to przedmiotem tego projektu.
Trzecia nasza uwaga jest taka, że aktualny projekt stawia nierówne wymagania osobom aktualnie wpisanym na listy stałych mediatorów, (którzy jedynie na podstawie wniosku i oświadczenia będą przepisywani do rejestru, vide art. 37) i osobom, które będą wpisywały się po raz pierwszy (te będą musiały spełnić szereg wymagań doprecyzowanych docelowo w akcie wykonawczym). Osoby aktualnie wpisane na listy stałych mediatorów, a niemające ukończonego żadnego szkolenia, nie będą zobowiązane do jego uzupełnienia. Nie przewidziano nawet żadnego okresu karencji na uzupełnienie kwalifikacji – jak przewidziano okres aż 7-letni do uzupełnienie wykształcenia. To sytuacja skrajnie niekorzystna i niebezpieczna dla stron mediacji, gdyż w rejestrze będą mediatorzy i mediatorki I i II kategorii – tacy z ukończonymi szkoleniami, wykwalifikowani oraz tacy bez ukończonych szkoleń. Czy to celowy zamysł ustawodawcy? Jakie uzasadnienie miałyby takie nierówne wymagania?
Jest dla nas niezrozumiałe odmienne potraktowanie sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku, adwokatów, radców prawnych oraz notariuszy i postawienie im innych wymagań. Nie znajdujemy żadnych argumentów merytorycznych, tym bardziej empirycznych, dla takiego rozwiązania. Nasze wieloletnie doświadczenie szkoleniowe i prowadzenie studiów podyplomowych pokazuje, że ok. 90% osób uczestniczących to osoby z wiedzą i doświadczeniem zawodowym w innych obszarach merytorycznych niż prawo. Odbycie szkolenia mediacyjnego, a co ważniejsze, nabycie praktyki, refleksja nad procesem mediacji, ma pomóc w profesjonalnym wykonywaniu zawodu, zaś wykształcenie (także prawne) nie faworyzuje tu nikogo, tym bardziej z automatu. Prowadzenie mediacji i zasady neutralności nie są – lub są w bardzo niewielkim stopniu – objęte programem nauczania i aplikacji w zawodach prawniczych. Uważamy, że każda osoba zainteresowana prowadzeniem mediacji, powinna podlegać takim samym zasadom.
W ocenie skutków regulacji (OSR) napisano: Przewiduje się ewaluację efektów projektu w ciągu trzech lat od dnia wejścia w życie ustawy, która obejmie ewidencjonowanie liczby mediatorów oraz postępowań mediacyjnych w oparciu o dane statystyczne Ministerstwa Sprawiedliwości, jak również poziom zaufania społecznego do mediacji na podstawie sondaży lub ankiet, jeżeli zostaną one przeprowadzone. Pozwoli to na ocenę skuteczności proponowanych rozwiązań. Proponujemy ewaluację po roku, najdalej dwóch, przy jednoczesnej zmianie sposobu i zakresu zbierania danych statystycznych przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Aktualne dane budzą wątpliwości co do ich rzetelności oraz nie odzwierciedlają faktycznego wpływu mediacji na wymiar sprawiedliwości np.: ministerialne statystyki w ogóle “nie widzą” sytuacji, kiedy do pozwu rozwodowego załączana jest ugoda lub porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej wypracowane podczas mediacji.
Zanim przystąpimy do szczegółowego omówienia przepisów chcemy jeszcze zauważyć, że ustawa jest niejednolita. W naszej opinii materia ustawowa miesza się z rozporządzeniową. Są przepisy natury ustrojowej i ogólnej, a obok nich bardzo precyzyjne regulacje, które powinny naszym zdaniem zostać przeniesione do aktu wykonawczego (art. 13 ustawy). Ufamy, że właściwi legislatorzy zwrócą na to uwagę w trakcie prac nad ostatecznym kształtem przepisów.
Przekazujemy nie tylko nasze uwagi i zastrzeżenia, a również konkretne propozycje alternatywnych zapisów wraz z uzasadnieniem proponowanych zmian.
Uwagi szczegółowe
- W art 1. punktowi 2) nadać brzmienie:
2) warunki, które musi spełniać podmiot, aby zostać akredytowaną instytucją szkoleniową, zasady wpisu i wykreślenia akredytowanej instytucji szkoleniowej z Rejestru, a także zasady przeprowadzania szkolenia bazowego lub szkolenia specjalizacyjnego
Uzasadnienie:
Akredytowany ośrodek mediacyjny, to ośrodek prowadzący mediacje. Niniejszy projekt nie ma na celu określenia warunków jakim powinny odpowiadać takie ośrodki.
Niniejszy projekt stawia oczekiwania wobec instytucji prowadzących szkolenia z mediacji. Dlatego postulujemy zmianę terminologiczną, aby uniknąć nieporozumień
- W art. 2 punktowi 1) nadać brzmienie:
szkolenie teoretyczne i praktyczne z zakresu mediacji i prawa prowadzone przez akredytowaną instytucję szkoleniową - Art. 2 punkt 2) usunąć
- W art. 2 punktowi 3) nadać brzmienie:
- szkolenie specjalizacyjne – szkolenie teoretyczne i praktyczne z zakresu mediacji i prawa z zakresu danej specjalizacji prowadzone przez akredytowaną instytucję szkoleniową
- Art. 2 punkt 4) usunąć
Uzasadnienie:
Postulujemy zmianę terminu “akredytowany ośrodek mediacyjny” na “akredytowana instytucja szkoleniowa” zgodnie z powyższym wyjaśnieniem odrębności tych podmiotów. Niektóre ustępy operują terminem “wiedzy praktycznej” – postulujemy zmianę tego terminu na “umiejętności praktyczne”. W szkoleniu bazowym nie zaplanowano w jego zakresie prawa – postulujemy jego dodanie.
- W artykule 3 postulujemy:
- dodanie kryterium wieku – 26 lat
- dodanie kryterium zapewnienia lokalu do prowadzenia mediacji w formule stacjonarnej
- wykreślenie ustępu 2.
Uzasadnienie:
Aktualnie licencjat można obronić w wieku ok. 21 lat. W naszej opinii to zbyt niski wiek, aby rozpocząć praktykę w jakimkolwiek rodzaju mediacji, poza mediacją rówieśniczą. Postulujemy, aby utrzymać aktualny wymóg wieku tj. 26 lat lub go nawet podwyższyć do 30 lat.
Mediator/ka powinien w dowolnej formie prawnej (np.: najem) dysponować lokalem do prowadzenia mediacji. Nie każda bowiem strona zgadza się na mediację jedynie online, zaś materia omawianych kwestii niejednokrotnie wymaga spotkań stacjonarnych.
Nie widzimy żadnych przesłanek merytorycznych, aby przedstawicieli zawodów prawniczych zwalniać ze składania egzaminów specjalistycznych, czy nawet egzaminu bazowego (jeśli ukończyli studia podyplomowe). Do prowadzenia mediacji kluczowy jest miks wiedzy i kompetencji interpersonalnych. Jak wskazaliśmy powyżej to zawód interdyscyplinarny. Bycie radcą, adwokatem, notariuszem, sędzią nie predysponuje nikogo z automatu do bycia profesjonalnym mediatorem tylko dlatego, że nosi togę. Jeśli w rejestrze strona ma znaleźć profesjonalnego mediatora/kę, to każdy musi kształcić się w podobny sposób, rozwijać swoje mocne strony i uzupełniać deficyty i luki kompetencyjne.
- Art 5. ust. 2, pkt 5 nadać brzmienie:
5) informacje dotyczące:
a) poziomu wykształcenia,
b) specjalizacji, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 13;
c) kierunku odbytych studiów i ukończonych szkoleń (wraz z informacją o liczbie godzin, formule szkoleń, organizatorze),
d) ukończenia szkolenia bazowego i specjalizacyjnego oraz zdania egzaminu bazowego i specjalizacyjnego;
e) poddawania swojej pracy superwizji, interwizji grupowych
f) posiadania certyfikatów (w tym zagranicznych) i informacji o przynależności do organizacji mediacyjnych
g) posiadania polisy OC
h) zaświadczenia o odbyciu stażu mediacyjnego lub praktyki mediacyjnej
i) adresu przeprowadzania mediacji w formie stacjonarnej
Uzasadnienie: Proponowane przez nas rozszerzenie pkt. 5 będzie gwarantowało, że mediator/ka przedstawi informacje mające kluczowe znaczenie dla interesariuszy mediacji – sędziów, prokuratorów, policji, stron postępowania. Rejestr powinien umożliwiać również wyszukanie mediatora/ki po tych kryteriach. Fakt superwizowania swojej pracy, posiadania certyfikatów krajowych (np.: ZSK) czy zagranicznych (np.: International Mediation Institute), przynależności do organizacji (które mają zazwyczaj komisje etyczne i procedury skargowe), posiadania doświadczenia praktycznego w postaci stażu mediacyjnego czy praktyki w komediacji – będą budować pełny obraz kwalifikacji mediatora/ki, a co za tym idzie będą pomagać podjąć świadomą decyzję osobie chcącej skorzystać z pomocy danego mediatora/ki. Aktualny kształt proponowanych przepisów nie przewiduje podstawy prawnej do złożenia takich informacji. Wskazane przez nas powyższe informacje będą wykazywane przez osoby mogące je udokumentować, zaś inne osoby będzie to mobilizować do podnoszenia swoich kwalifikacji.
- Art. 5 ust. 3 pkt 3 nadać brzmienie: oświadczenie o niekaralności
Uzasadnienie: Wydaje nam się, że nie ma też konieczności wymagania od mediatora zaświadczenia o niekaralności, a jedynie oświadczenia pod właściwym rygorem. Prezes sądu może zweryfikować niekaralność mediatora/ki szybko i sprawnie, dzięki rejestrom.
- Art. 5 ust. 4. nadać brzmienie: Osoba fizyczna ubiegająca się o wpis do Rejestru, składając oświadczenia, o których mowa w ust. 3 ust. 2 pkt 1-3 , zawiera w nich klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
- Art. 6 ust. 1 nadać brzmienie: Mediator sądowy składa prezesowi sądu okręgowego, który dokonał wpisu tego mediatora do Rejestru, co dwa lata, do dnia 31 marca, oświadczenie o niewystąpieniu dotyczących go przesłanek wykreślenia z Rejestru, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3, 4 i 6.
Uzasadnienie: Składanie corocznych sprawozdań wydaje się nadmiarowe. Proponujemy składanie takich informacji co dwa lata. Opcjonalnym rozwiązaniem byłoby składanie oświadczeń tylko w sytuacji zmiany, a nie domyślnie z automatu.
- W art. 6 dodać ustęp w brzmieniu: Mediator sądowy składa prezesowi sądu okręgowego, który dokonał wpisu tego mediatora do Rejestru po 3 latach od wpisu rekomendację od: opiekuna stażu (przynajmniej 4 mediacje wspólne), superwizora (który towarzyszył jej przy przynajmniej 4 sprawach) ośrodka akredytowanego po złożeniu 4 opisów przypadków w tym 2 zakończonych porozumieniami/ugodami, zaś po kolejnych 5 latach zaświadczenia o odbytych 60 godzinach superwizji oraz udziale w przynajmniej trzech szkoleniach/seminariach specjalizacyjnych w wymiarze łącznym min. 40 godzin.
Uzasadnienie: warunkiem utrzymania wpisu czynimy dzięki temu nie jednorazowy egzamin i brak przesłanek z art. 7 ust. 1 pkt 3, 4 i 6, czy śmierci, ale samorozwój i podnoszenie swoich kompetencji w racjonalnych okresach czasu i racjonalnym wymiarze. Być może właściwszym miejscem do uregulowania tych szczegółów byłoby rozporządzenie wykonawcze. Pozostawiamy tę decyzję legislatorom.
- W art. 7 ust. 1 punktowi 5) proponujemy nadać brzmienie: stwierdzenia nienależytego wykonywania obowiązków związanych z prowadzeniem mediacji po uzyskaniu informacji wyjaśniających od skarżonego
Uzasadnienie: uczestnik mediacji, korzystający z usług mediatora/ki z rejestru mógłby skarżyć z jednej strony do organizacji, do której przynależy dany mediator/ka, a z drugiej strony do prezesa sądu. W jednym i drugim przypadku mediatorowi/ce powinno przysługiwać prawo złożenia wyjaśnień. W drugim przypadku złożenie wyjaśnień powinno poprzedzać wydanie decyzji, o której mowa w art 7 ust. 4 projektowanych przepisów.
- Art. 8 pkt 1) nadać brzmienie: prowadzi działalność w zakresie mediacji;
Uzasadnienie: akredytowanymi instytucjami szkoleniowymi powinny być instytucje de facto wykonujące działalność w zakresie mediacji, bez względu na status prawny ich działalności (jednoosobowa działalność gospodarcza, spółki prawa handlowego, spółki osobowe, organizacje pozarządowe, uczelnie, itd.). Aktualny katalog jest zbyt nieprecyzyjny i szeroki, co będzie powodowało, że w zakresie szkoleń z mediacji będą działały instytucje działające jedynie dla zysku, posiłkujące się kadrą dydaktyczną podmiotów trzecich, nieprowadzące mediacji na co dzień.
- Art. 8 pkt 3) nadać brzmienie: jest w stanie zapewnić warunki organizacyjne i techniczne umożliwiające przeprowadzenie szkolenia bazowego lub szkoleń specjalizacyjnych.
Uzasadnienie: Instytucja szkoleniowa nie musi posiadać (czy to na własność, czy to w najmie) lokalu, który pomieści grupę szkoleniową, ale z powodzeniem może na wolnym rynku skorzystać ad hoc z bezpłatnych lub płatnych przestrzeni umożliwiających w komfortowych warunkach przeprowadzenie szkolenia.
- Art. 9 ust. 2 pkt 7 nadać brzmienie: kwalifikacje kadry dydaktycznej prowadzącej zajęcia teoretyczne i praktyczne na szkoleniach ze wskazaniem posiadanych przez osoby wchodzące w jej skład tytułów zawodowych, specjalizacji, stopni lub tytułów naukowych i udokumentowanego doświadczenia praktycznego w prowadzeniu mediacji w wymiarze minimum 100 mediacji;
Uzasadnienie: Aktualne brzmienie przepisów nie wymaga od prowadzących szkolenia mediacyjne żadnego doświadczenia praktycznego w prowadzeniu mediacji. Jest to sytuacja, która nie może zostać przez nas zaakceptowana. Będzie ona skrajnie niekorzystna dla uczestników mediacji – gdyż będą brać udział w szkoleniach prowadzonych przez teoretyków mediacji, a nie praktyków.
- Art. 10 ust. 1 pkt 3) nadać brzmienie: stwierdzenia niewykonywania lub nienależytego wykonywania obowiązków związanych z przeprowadzaniem szkolenia bazowego lub specjalizacyjnego po uprzednim zapoznaniu się z wyjaśnieniami instytucji szkoleniowej
Uzasadnienie: W sytuacji, kiedy Minister planuje podjąć decyzję o wykreśleniu instytucji szkoleniowej z rejestru w drodze decyzji, na jej kształt powinny mieć wpływ również wyjaśnienia złożone przez tę instytucję, zgodnie z projektowanym art. 19 ust. 5.
- W art. 11 ust. 1 dodać punkt: zapewnia rzetelną ewaluację szkoleń i uzyskanie informacje zwrotnej od osób uczestniczących
Uzasadnienie: informacja zwrotna od osób uczestniczących będzie wymiernym wkładem w podnoszenia jakości usług szkoleniowych oraz będzie pomagała Ministrowi w sprawowaniu nadzoru nad jakością procesu dydaktycznego i organizacji szkoleń.
- Usunąć artykuły 11 i 12 i pozostawić ich przedmiotową regulację w rozporządzeniu wykonawczym wydanym na podstawie art. 13 projektowanej ustawy
Uzasadnienie: Jest to materia szczegółowa, która powinna zostać ujęta raczej w akcie wykonawczym niż w ustawie.
- Obecnemu artykułowi 13 nadać brzmienie: Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki wpisywania mediatorów do rejestru, kryteria warunków przedłużania wpisu, szczegółowe warunki organizacyjne i techniczne, które musi spełniać podmiot w celu uzyskania akredytacji i wpisu do Rejestru, rodzaje specjalizacji mediatorów sądowych, ramowy program szkoleń bazowych i ramowe programy szkoleń specjalizacyjnych, szczegółowe wymagania stawiane kadrze dydaktycznej, zasady organizacji i przeprowadzania szkoleń, zasady organizowa superwizji i wymogów wobec superwizorów, zasady podnoszenia kwalifikacji przez mediatorów wpisanych do KRM, szczegółowe warunki skreślenia i przywrócenia do KRM, uwzględniając ważny interes społeczny, prawidłowość przeprowadzania szkoleń oraz zapewnienia odpowiedniego standardu kształcenia, warunki i sposób dokumentowania doświadczenia praktycznego w zakresie prowadzenia mediacji.
Uzasadnienie: Rozporządzenie wykonawcze, nieprzedstawione wraz z projektem ustawy, powinno regulować w szczegółach wiele aspektów praktycznego funkcjonowania mediatorów i mediatorek sądowych, akredytowanych instytucji szkoleniowych oraz Krajowego Rejestru Mediatorów (Sądowych).
Art. 21 ust. 2 nadać brzmienie: Rejestr zawiera informacje o mediatorach sądowych i akredytowanych instytucjach szkoleniowych. Rejestr umożliwia filtrowanie i wyszukiwanie informacji.
Uzasadnienie: Korekta jest związana z faktem regulowania niniejszymi przepisami działalności mediatorów sądowych i akredytowanych instytucji szkoleniowych, a nie ośrodków mediacyjnych w zakresie prowadzonych przez nie mediacji.
- Art. 22 ust. 1 pkt 5 lit c nadać brzmienie: kierunku odbytych studiów i ukończonych szkoleń wraz z informacji o ich formie, organizatorze, liczbie godzin
Uzasadnienie: Aktualne informacje dotyczące szkoleń, znajdujące się na listach stałych mediatorów, są niewystarczające. Nie wiemy z nich, czy szkolenie było tylko online czy stacjonarnie, nie znamy liczby godzin ukończonych szkoleń, nie znamy też organizatora. Kandydat/ka do wpisu do KRM powinien składać szczegółowe informacje, które następnie powinny być ujawnione w rejestrze, aby zainteresowany skorzystaniem z usług danego mediatora/ki miał pełny ogląd na temat danej osoby.
- W art. 22 ust. 1 dodać punkt 7 w brzmieniu: informacji o poddawaniu swojej pracy superwizji, interwizji grupowej, posiadania certyfikatów (w tym zagranicznych) i informacji o przynależności do organizacji mediacyjnych, posiadania polisy OC, informacji o odbyciu stażu mediacyjnego lub praktyki mediacyjnej, adresu przeprowadzania mediacji w formie stacjonarnej
Uzasadnienie: W związku z postulowanym przez nas podkreśleniem ustawicznego rozwoju i dokształcania kluczowa wydaje nam się możliwość znalezienie tych informacji o mediatorze/mediatorce w rejestrze. Pozwoli to stronie mediacji (ale też sędziemu czy innym instytucjom) na wybór osoby kompetentnej, która wszechstronnie dba o swój rozwój.
- Art. 37 nadać brzmienie: Osoby wpisane na listy stałych mediatorów lub do wykazów instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego na podstawie przepisów dotychczasowych, w ciągu roku od dnia wejścia w życie ustawy podlegają wpisowi do Rejestru na wniosek, o ile spełniają warunki, o których mowa w art. 3 ust. 1 oraz udokumentują posiadanie doświadczenia w zakresie prowadzenia mediacji: 30 mediacji w okresie ostatnich 5 lat oraz przynajmniej 40 godzinne szkolenie bazowe i ??? godzinne szkolenie specjalistyczne. W razie braku możliwości wykazania się takim doświadczeniem wpis jest warunkowy na okres ??? lat, pod rygorem wykreślenia mediatora/ki
Uzasadnienie: Aktualny kształt przepisów zakłada przepisanie osób znajdujących się na listach stałych mediatorów bez oczekiwania od nich spełnienia kryteriów, jakie ustawa stawia nowo wpisującym się. Osoby figurujące dziś na listach stałych mediatorów nie musiałyby wykazać się: studiami na minimalnym poziomie licencjatu, ukończeniu szkolenia bazowego, ukończenia szkolenia specjalistycznego. Będzie to skutkowało tym, że w rejestrze znajdą się osoby, które jedynie na podstawie ich oświadczenia zadeklarują dane specjalizacje załączając zanonimizowane kopie protokołów lub umów o mediację.
Poparcie wyrazili Członkinie i Członkowie
| Lp. | Imię i nazwisko | Inne afiliacje obok członkostwa w SMR lub formy zaangażowania w mediację |
| 1. | Magdalena Osipowicz | Jednoosobowa działalność gospodarcza Mediator Koszalin, Centrum Usług Społecznych w Koszalinie, Fundacja Wataha, Fundacja Szkoła Przetrwania i Dialogu |
| 2. | Konrad Sobczyk | Mediatorzy.pl |
| 3. | Agnieszka Olszewska | Mediatorzy.pl |
| 4. | Robert Boch | Mediatorzy.pl |
| 5. | Agata Wrona | Mediatorzy.pl |
| 6. | Janusz Kaźmierczak | Fundacja Pracownia Dialogu |
| 7. | Maria Rogalska-Cichoń | Faktoria Dialogu |
| 8 | Ewa Umińska-Krygier | Stowarzyszenie STREFA RODZIN |
| 9. | Magda Bellwon | “CONSEO” Magda Bellwon, SMR |
| 10. | Karolina Manowska | Centrum Komunikacji i Mediacji DIalog |
| 11 | Monika Górska | Centrum Komunikacji i Mediacji Dialog,Cometa- Pracownia Rozwoju Osobistego – coaching, mediacje,terapia |
| 12 | Agata Jarzyna | Komitet Ochrony Praw Dziecka |
| 13. | Tamara Pocent | Komitet Ochrony Praw Dziecka |
| 14. | Joanna Wróblewska | Polskie Centrum Mediacji O/WarszawaArchitektura Dialogu (jdg) |
| 15. | Ewa Tacke | MIKK Międzynarodowe Centrum Mediacji ds. Konfliktów Rodzinnych i Uprowadzeń Dzieci, SAKIG |
| 16. | Tomasz Kawka | Ośrodek Mediacji MEDIACJA.EDU.PL |
| 17. | Katarzyna Czayka-Chełmińska | Mediatorzy.pl; Komisja Rewizyjna SMR |
| 18. | Agnieszka Tulin-Kardaś | Stowarzyszenie Pelikan |
| 19. | Monika Jędrzejewska | mediacjeorodzinne.com.pl |
| 20 | Krystyna Parysjanowicz | stała mediatorka Włocławek |
| 21 | Agata Bordon | — |